Δημιουργώντας
Χώμα, νερό, φωτιά. Τα τρία στοιχεία της φύσης που όταν χρησιμοποιήθηκαν κατάλληλα δίνουν το τέλειο αποτέλεσμα. Το Θραψανιώτικο πιθάρι! Βασική προϋπόθεση βέβαια, τα χέρια και η τέχνη του καλού Θραψανιώτη αγγειοπλάστη.
Χώμα
Η πρώτη βασική ύλη μας είναι το κατάλληλο χώμα, πλούσιο σε άργιλο, γνωστό ως πιθαρόχωμα. Βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες σε περιοχές κοντά στο Θραψανό και γενικά σε όλη την Κρήτη. Το καλοκαίρι μεταφέρεται σε δικό μας ειδικά διαμορφωμένο χώρο για να "κοσκινιστεί", δηλαδή να γίνει ο διαχωρισμός του από τα ξένα σώματα, ξύλα, πέτρες, σκουπίδια κ.λπ. Στη συνέχεια φυλάσσεται σε ειδικά μεγάλα τσουβάλια και αποθηκεύεται στις αποθήκες μας για να δουλεύουμε όλη τη σεζόν μέχρι το επόμενο καλοκαίρι. Όλη αυτή η διαδικασία, ιδιαίτερα δύσκολη, γίνεται από εμάς τους ίδιους έτσι ώστε να είμαστε σίγουροι για την ποιότητα του χώματος που θα δουλέψουμε.
Νερό
Σε ειδικό μηχάνημα, τον "μαλακτήρα", ανακατεύουμε πολύ καλά το χώμα με το νερό, στη σωστή αναλογία μέχρις ότου να φτιάξουμε τη λάσπη και στη συνέχεια τους "βώλους" έτοιμους για να δημιουργήσει ο αγγειοπλάστης.
Στον ηλεκτρικό τροχό φτιάχνονται τα μικρά αντικείμενα έως 30cm. Εκεί ο αγγειοπλάστης τοποθετεί τη λάσπη στο κέντρο του τροχού και με τα χέρια του και τις κατάλληλες κινήσεις δίνει στη λάσπη στο σχήμα του αντικειμένου που θέλει να φτιάξει. Ο τροχός είναι ηλεκτροκίνητος και με το πόδι του αυξάνει η μειώνει την ταχύτητα την οποία κινείται ο τροχός και το τοποθετεί πάνω σε ειδικά ξύλινα σανίδια μέχρι να ξεραθούν και να ψηθούν.
Στον "τροχό" φτιάχνονται τα αντικείμενα από 30cm έως και 70cm. Ο τροχός αυτός είναι ποδοκίνητος, δηλαδή ο μάστορας τον γυρίζει με το πόδι του και δίνει την ταχύτητα που θέλει. Πάνω στον τροχό τοποθετείται ειδική πλάκα (ξύλινη) και πάνω σε αυτήν θα τοποθετήσει τη λάσπη για να δουλέψει και να φτιάξει το αντικείμενο που θέλει. Το κάθε αντικείμενο φτιάχνεται κομμάτι-κομμάτι και όχι μονοκόμματο. Στην αρχή φτιάχνει τον πάτο και το πρώτο μέρος του αντικειμένου (φύτεμα) θα το βγάλει από τον τροχό με την πλάκα και θα αφήσει σε εξωτερικό χώρο, κάτω από τον ήλιο το καλοκαίρι ή κοντά σε φωτιά το χειμώνα έτσι ώστε να "τραβήξει" δηλαδή να στεγνώσει λίγο. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας ο αγγειοπλάστης φτιάχνει όσα αντικείμενα (φυτέματα) θέλει και μπορεί να τελειώσει κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αφού έχει στεγνώσει λίγο το πρώτο κομμάτι, ο αγγειοπλάστης συνεχίζει με το δεύτερο κομμάτι, πάνω από το πρώτο κομμάτι, θα κολλήσει με τα χέρια του το επόμενο κομμάτι λάσπης (στομοσιά) για να συνεχίσει το αντικείμενο. Έχει διάφορα εργαλεία που χρησιμοποιεί ο αγγειοπλάστης την ώρα που φτιάχνει, όπως σφουγγάρι, ειδικά κομμάτια ξύλου κ.λπ. Η ίδια διαδικασία ακολουθείται μέχρι να τελειώσουν όλα τα αντικείμενα.
Στα "τροχιά" φτιάχνονται τα πολύ μεγάλα αντικείμενα από 70cm έως και 170cm ύψος. Εκεί χρειάζονται 2 άτομα, ο μάστορας ο οποίος φτιάχνει πάνω στον τροχό το αντικείμενο που θέλει και ο "τροχάρης", ο βοηθός δηλαδή του μάστορα που γυρίζει με τα χέρια του τον τροχό. Πάνω στον τροχό ρίχνουμε λίγο πιθαρόχωμα για να μπορέσει εύκολα να ξεκολλήσει το αντικείμενο όταν τελειώσει. Στη συνέχεια τοποθετεί στο κέντρο του τροχού τη λάσπη και φτιάχνει τον πάτο του πιθαριού και κατόπιν το πρώτο κομμάτι αυτού. Με τον ίδιο τρόπο φτιάχνει το πρώτο μέρος όσων πιθαριών θέλει και μπορεί να τελειώσει σε μια ή και δυο μέρες εάν χρειαστεί. Επειδή σε αυτούς τους τροχούς δεν τοποθετούνται πάνω πλάκες αλλά τα πιθάρια φτιάχνονται απ' ευθείας πάνω στον τροχό, δεν μπορούν να μετακινηθούν σε άλλα σημεία για να στεγνώσουν λίγο και να συνεχίσει με το επόμενο κομμάτι. Για να τα στεγνώσουμε λίγο χρησιμοποιούμε το "φλόγιστρο". Αφού τελειώσουν όλα τα πιθάρια περιμένουμε μέχρι να ξεραθούν καλά και να ψηθούν.
Φωτιά
Με το σεβασμό που μας διακρίνει προς την παράδοση των προγόνων αλλά έχοντας και τα μάτια μας προς το μέλλον και τα σύγχρονα μέσα, προσπαθούμε να τα συνδυάσουμε και να πετύχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Για το λόγο αυτό αντικαταστήσαμε το παλιό ξυλοκάμινο με νέο σύγχρονο καμίνι υγραερίου. Το παλιό ξυλοκάμινο μειονεκτεί στο ανομοιόμορφο χρώμα που δίνει στα κεραμικά (σε άλλα σημεία είναι άσπρο και σε άλλα μαύρο - καμένο) γιατί η θερμοκρασία δεν είναι ίδια σε όλα τα σημεία του καμινιού, καθώς επίσης και στις αντοχές των κεραμικών στις χαμηλές θερμοκρασίες. Τα κεραμικά μέσα στο σύγχρονο καμίνι υγραερίου ψήνονται όλα ομοιόμορφα από το πιο μικρό μέχρι και το πιο μεγάλο αντικείμενο, με αποτέλεσμα να έχουν όλα το ίδιο ομοιόμορφο χρώμα το χρώμα του ψημένου πυλού. Ακόμα λόγω της πολύ υψηλής θερμοκρασίας που φτάνει το καμίνι καθιστά τα κεραμικά πολύ ανθεκτικά και αναλλοίωτα στο χρόνο.
Μέσα στο καμίνι τα κεραμικά θα ψηθούν για 13 ώρες τουλάχιστον με τη θερμοκρασία να φτάνει έως τους 1080 βαθμούς Κελσίου σταδιακά.
Την επόμενη μέρα το μεσημέρι θα ανοίξουμε την πόρτα του καμινιού σιγά-σιγά, γιατί με την απότομη μεταβολή της θερμοκρασίας ίσως σπάσουν κάποια αντικείμενα.
Αργά το απόγευμα της ίδιας μέρας θα "ξεκαμινιάσουμε" δηλαδή θα βγάλουμε τα κεραμικά μέσα από το καμίνι στον προαύλιο χώρο μας για να κρυώσουν εντελώς.
Την επόμενη μέρα το πρωί θα γεμιστούν με νερό τα μεγάλα αντικείμενα και τα μικρά θα μπουν μέσα σε ειδικές δεξαμενές γεμάτες με νερό. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται "σβήσιμο" των κεραμικών κι έτσι γίνονται ακόμα πιο ανθεκτικά και συμπαγή.
Αφού στεγνώσουν από την διαδικασία του νερού εντελώς θα "βάψουμε" όλα τα αντικείμενα με ειδικό άχρωμο αδιαβροχοποιητή ο οποίος τα καθιστά αδιάβροχα και ανθεκτικά σε όλες τις μεταβολές της θερμοκρασίας. Μετά από αυτό θα τρυπηθούν για να γίνεται η αποστράγγιση του νερού σε όσα φυτευτούν και θα τοποθετηθούν στην αυλή του εργοστασίου μας έτοιμα προς πώληση.
Αφού λοιπόν γίνουν όλες οι διαδικασίες σωστά από την πρώτη έως και την τελευταία, τα κεραμικά μας είναι έτοιμα να διακοσμήσουν τα σπίτια σας και τους κήπους σας με την εγγύηση ποιότητας του Αντώνη Αραβιάκη με την πολυετή πείρα στην αγγειοπλαστική τέχνη και στο εμπόριο σε Ελλάδα και εξωτερικό.